Цагдаагийн байгууллагын түүхт 99 жилийн ойн босгон дээр Цагдаагийн ерөнхий газрын Мэдээлэл, дүн шинжилгээ, шуурхай удирдлагын албаны дарга, цагдаагийн хурандаа О.Зоригттой ярилцлаа. 

Эх сурвалж: "Өдрийн сонин"

Мэдээлэл, дүн шинжилгээ, шуурхай удирдлагын алба байгуулагдаад багагүй хугацаа өнгөрч, олон шинэлэг ажил, арга хэмжээг зохион байгууллаа. Алба байгуулагдсанаас хойш ажлын ямар үр дүнтэй байна вэ?

Цагдаагийн ерөнхий газрын Мэдээлэл, дүн шинжилгээ, шуурхай удирдлагын алба байгуулагдаад хоёр  жил орчим болж байна.  Олон улсын түвшинд “мэдээлэлд суурилсан цагдаагийн үйл ажиллагаа” гэсэн ойлголт бий болж, дэлхийн зарим улс орнуудын цагдаагийн байгууллага хэрэгжүүлээд явж байна. Мэдээлэлд суурилсан цагдаагийн үйл ажиллагаа гэдэг нь мэдээллийн санд мэдээлэл цуглуулах, төрөлжүүлж системчлэх, боловсруулах, түгээх, хуваалцах, ашиглах, хадгалах үйл ажиллагааны талаарх өргөн хүрээтэй бөгөөд ухаалаг програм хангамж, хиймэл оюун ухаан, их өгөгдлийн сан гэх мэт мэдээллийн технологийн орчин үеийн дэвшилтэт шийдлүүдтэй шууд холбоотой ойлголт юм

Цагдаагийн ерөнхий газрын 2018 онд Цагдаагийн ерөнхий газрын даргын тушаалаар гэмт хэрэг, зөрчлийн талаарх мэдээ, мэдээллийг хүлээн авах, бүртгэх,  дамжуулах,  шуурхай удирдлага зохицуулалтаар хангах, шийдвэрлэлтийн байдалд нь хяналт тавих үүрэг бүхий “жижүүрийн” гэж нэрлэгддэг байсан нэгжүүд, цагдаагийн байгууллагын хэмжээнд харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн ашиглалт, бодлого, хөгжлийн асуудлыг хариуцсан нэгжүүд, мэдээлэл, судалгаа, дүн шинжилгээний чиг үүрэг бүхий нэгжүүдийг нэгтгэн зохион байгуулж, манай албыг байгуулсан нь Монгол Улс “мэдээлэлд суурилсан үйл ажиллагаатай цагдаа”-тай болох чиглэлээр хийгдсэн нэг том алхам гэж би боддог.

Алба байгуулагдсанаас хойшхи хугацаанд албаны хамт олон бид олон ажлыг амжуулж, хийж гүйцэтгэсний заримаас дурдъя. Бид албаныхаа дүрэм, дотоод журмыг боловсруулж, албаны болон харьяа нэгжүүд, ажлын байр бүрийн чиг үүрэг, зорилго, зорилтыг тодорхойлохоос ажлаа эхэлсэн.

Мөн албаныхаа алсын хараа, эрхэм зорилго, үнэт зүйлс, дунд хугацааны хөгжлийн бодлого, стратегийг тодорхойлж, үйл ажиллагааны эрх зүйн зохицуулалтыг шинэчилж, алба хаагчдаа мэргэшүүлэх, чадавхжуулах, судалгаа, дүн шинжилгээний ажилд олон улсын стандарт, шинэ арга, аргачлалыг нэвтрүүлэх, цагдаагийн байгууллагын мэдээллийн сангуудын уялдаа холбоог сайжруулж, гэмт хэрэгтэй тэмцэх, нийтийн хэв журам хамгаалах, олон нийтийн аюулгүй байдлыг хангах үйл ажиллагаанд ашиглах боломжийг нь нэмэгдүүлэх, цагдаагийн байгууллагын хэмжээнд “дижитал шилжилт”-ийг эхлүүлэх зэрэг томоохон зорилтуудыг дэвшүүлэн тавьж, хэрэгжүүлж ажиллаа.

Техник, технологийн ололт, шинжлэх ухааны дэвшилтэт арга, аргачлал, шийдлийг нэвтрүүлж, иргэдэд үзүүлэх цагдаагийн анхан шатны ажил, үйлчилгээний  шуурхай байдал, хүртээмж, чанарыг дээшлүүлэх нь манай албаны үндсэн чиг үүргийн нэг. Энэ чиглэлээр бид цөөнгүй ажлыг санаачлан хэрэгжүүллээ. Тухайлбал, цагдаагийн байгууллагын хэмжээнд хоногийн хугацаанд ажилласан хүн хүч, техник, тусгай хэрэгсэл, хүлээн авсан гэмт хэрэг, зөрчлийн дуудлага, мэдээлэл, зохион байгуулсан хойшлуулшгүй ажиллагаа, эрэн сурвалжлалт, зарлан мэдээлэл, таслан зогсоосон, илрүүлсэн гэмт хэрэг, зөрчил, нийтийн хэв журам хамгаалах, олон нийтийн аюулгүй байдлыг хангах, урьдчилан сэргийлэх ажил, арга хэмжээний талаарх бүрэн хэмжээний мэдээллийг бүртгэх боловсруулах, дүн шинжилгээ хийх боломж бүхий програм хангамжийг шинээр боловсруулж үйл ажиллагаандаа  нэвтрүүлсэн, тус албаны харьяа Лавлагааны сангаас иргэд, цагдаагийн алба,нэгжүүд болон төрийн бусад байгууллагуудад лавлагаа, тодорхойлолтыг улсын хэмжээнд нэг цэгээс олгож, үүнд хугацаа их орж, хүлээлт үүсч чирэгдэл гардаг байсныг аймаг, дүүргийн цагдаагийн газар, хэлтсээс болон үйлчилгээний нэгдсэн төвүүдээр олгодог болгосноор үйлчилгээний шуурхай байдал сайжирсан, цагдаа, дотоодын цэргийн байгууллагын хэмжээнд ашиглагдаж буй бүх компьютерыг “Microsoft” компаний албан ёсны лицензтэй үйлдлийн систем, хэрэглээний программ хангамжтай болгосноор цахим мэдээллийн аюулгүй байдлын эрсдэл буурч, төрийн байгууллагуудаас албан ёсны лицензтэй програм хангамж ашиглаж байгаа анхны байгууллага болсон, файл менежментийн “Cloud” системийг нэвтрүүлж эхэлсэн, цахим архив үүсгэх, нэгж, алба хаагч файлаа “Cloud” серверээр солилцох, хадгалах, нөөцлөх, төрийн бусад байгууллагуудтай мэдээлэл харилцан солилцох ажлыг төлөвлөн хэрэгжүүлж байгаа зэргийг дурдаж болно. Товчхондоо манай хамт олон цагдаагийн байгууллагын үндсэн чиг үүргийн хэрэгжилтэд дэмжлэг болох чамгүй олон ажлыг өнгөрсөн хугацаанд амжуулж чадсан гэж дүгнэн хэлж болно.

Бүтэц, зохион байгуулалтын хувьд ямар шинэчлэлт хийсэн бэ? Албаныхаа алсын хараа, эрхэм зорилго, үнэт зүйлсийг тодорхойлно гэдэг алба хаагчдынхаа албандаа хандах хандлагыг дээшлүүлж, ажлын үр дүнд ахиц гаргах бас нэг том үзүүлэлт гэж харж байна?

Орон тоо, төсөв нэмэгдүүлэхгүйгээр зохион байгуулалтын бүтцийн өөрчлөлт хийж, тус албыг байгуулсан. Албаны чиг үүргийг хэрэгжүүлэхэд шаардлагатай захиргааны удирдлагын, дүн шинжилгээ, судалгааны, статистик мэдээллийн, мэдээлэл, холбооны технологийн, мэдээлэл, шуурхай удирдлагын болон онцгой нөхцөл байдлын шуурхай удирдлага, зохицуулалтын чиглэлээр мэргэшсэн үйл ажиллагаа явуулах зохион байгуулалтын нэгжүүдтэй, ТЦА-ны Замын цагдаагийн газар, төмөр зам дахь цагдаагийн газар, НЦУГ, нутаг дэвсгэрийн цагдаагийн байгууллагад Шуурхай удирдлагын хэлтэс, тасгууд ажиллаж байна. Нэмж мэдээллийн аюулгүй байдлыг хариуцсан нэгжтэй болгох зайлшгүй шаардлага бий.

Алба байгуулагдсанаар мэдээлэл хүлээн авах, шуурхай удирдлага, зохицуулалтаар хангах, харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн техник хэрэгслийн ашиглалт, бэлэн байдал, хангалтын болон хөгжлийн бодлогыг хэрэгжүүлэх, мэдээллийн сан бүрдүүлэх, судалгаа, дүн шинжилгээний ажил эрхлэх чиг үүргүүд нэгдсэн удирдлага, зохион байгуулалтад орсон. Энэ нь цагдаагийн байгууллагад урьд өмнө байгаагүй, шинэ бүтэц юм.

        Бид алсын хараагаа албаны нийт алба хаагчдад үргэлж урагш тэмүүлж, сэтгэж, шинийг санаачилж, нэвтрүүлж, суралцаж, бүтээж, хөгжиж, бусдаас нэг алхам урд алхаж, аливаад манлайлж, албаараа, хамт олноороо бахархаж явах хандлагыг төлөвшүүлэх зорилгоор “Цагдаагийн байгууллагын хөгжил дэвшлийн хөтөч, мэргэшсэн, манлайлагч алба байна” хэмээн томьёолж албажуулсан. Эрхэм зорилго, үнэт зүйлс маань ч ийм агуулгатай. Бас манай алба “дэвшилтэт технологи, мэдээллийн ухаалаг тогтолцоо, эрэлтэд нийцсэн үр дүнтэй судалгаа, шуурхай ажиллагаа” гэсэн уриатай.

Цагдаагийн байгууллагад Шуурхай удирдлагын үйл ажиллагааг хангаж ажиллана гэдэг маш чухал. Энэ ажиллагааг хангахад танай албаны үүрэг оролцоо маш өндөр. Мэдээлэл, шуурхай удирдлагын төвийн байнгын үйл ажиллагааг хангахад ямар арга хэмжээ авч ажиллаж байна вэ?

Шуурхай удирдлага, зохицуулалт гэдэг нь цагдаагийн байгууллага, алба хаагчийн бүх төрлийн ажил, үйлчилгээг хамгийн боломжит богино хугацаанд хэрэгжүүлэхэд чиглэсэн арга, ажиллагаа юм.

Анх 2010 онд БНСУ-ын урт хугацааны хөнгөлөлттэй зээлээр хэрэгжүүлсэн МОН-7 төслийн хүрээнд олон улсын жишгээр гал түймэр, гамшиг осол, гэмт хэрэг, зөрчил, эмнэлгийн яаралтай тусламжийн талаарх дуудлага, мэдээллийг хүлээн авах, бүртгэх, хуваарилах, төрөл, мэргэжлийн албадын үйл ажиллагааг уялдуулан холбож, шуурхай удирдлагаар хангах чиг үүрэгтэй Мэдээлэл, шуурхай удирдлагын төвийг байгуулснаас хойш 10 жил өнгөрч байна.

Энэ үйл ажиллагаанд ашиглаж байгаа “EIN” программ хангамжийг хөгжүүлж, орчин үеийн техник, тоног төхөөрөмжүүдтэй зохицон ажиллах боломжийг энэ оны эхэнд бүрдүүлснээс гадна ноцтой гэмт хэргийн талаар цагдаагийн төв байгууллагын удирдлагад мессеж /SMS/-ээр шуурхай мэдээлэх, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдээс яаралтай тусламжийн дуудлага, мэдээллийг мессэжээр хүлээн авах боломжтой болсон. Өөрөөр хэлбэл, нутаг дэвсгэрийн цагдаагийн байгууллагын жижүүрүүд болсон нэг үйл явдлын талаар дунджаар 4-8 албан тушаалтанд утсаар давтан танилцуулж, үүнд багагүй хугацаа зарцуулж, энэ нь шуурхай ажиллагаанд сөрөг нөлөө үзүүлдэг байсныг өөрчилсөн гэсэн үг.

Гэмт хэрэг, зөрчилд холбогдсон цагдаагийн алба хаагчтай холбоотой мэдээллийг холбогдох ажилтан бүрт утсаар залгаж мэдээлдэг байсан хуучин практикийг мөн халж, нутаг дэвсгэр хариуцсан цагдаагийн байгууллагын удирдлага, Нийслэлийн цагдаагийн удирдах газрын Ёс журмын хэсгийг мэдээ, мэдээллээр нэгэн зэрэг шуурхай хангаж, шалгаж, шийдвэрлэх ажиллагаанд хяналт тавих боломж бүрдсэн.

Энэ дашрамд үүсэн байгуулагдсаныхаа 10 жилийн ойгоо удахгүй тэмдэглэх гэж буй Мэдээлэл, шуурхай удирдлагын төвийн үе үеийн удирдлага, ахмад ажилтнууд, одоо ажиллаж байгаа  хамт олонд ойн баярын мэндчилгээ дэвшүүлж, ажил хөдөлмөрийн өндөр амжилт, эрүүл энх, сайн сайхан бүхнийг хүсэн ерөөе.

Гэмт хэргийн шалтгаан нөхцөл, нөлөөлөх хүчин зүйлсийг бодитой тодорхойлж иргэд, олон нийтэд сурталчлах, мэдээлэх ажлыг эрчимжүүлэхэд мэдээлэл, судалгаа, дүн шинжилгээний ажил гол үүрэг гүйцэтгэдэг. Тус хэлтсийн үйл ажиллагаа хэрхэн өргөжиж байна вэ? Иргэд сар, улирал бүрийн мэдээллийг цахим хуудаснаас мэдэх бүрэн боломжтой болсон нь тэдний талархлыг хүлээсэн том ажил гэж хардаг. Энэ талаар танай албаны бодлого, зорилго, чиглэл ямар байгаа вэ?

Мэдээллийн ухаалаг тогтолцоо бүрдүүлж, эрэлтэд нийцсэн судалгаа, дүн шинжилгээ хийх, оновчтой дүгнэлт, санал, зөвлөмж боловсруулж, гэмт хэрэгтэй тэмцэх, урьдчилан сэргийлэх үйл ажиллагааг төлөвлөх зохион байгуулах, цагдаагийн байгууллагын дунд болон урт хугацааны бодлого, стратегийг тодорхойлох чиглэлээр удирдлагын шийдвэр гаргах үйл ажиллагаанд дэмжлэг үзүүлэх нь бидний бодлого, үйл ажиллагааны нэг хэсэг.

Судалгаа, дүн шинжилгээний ажлын төрөл, тоог нэмэгдүүлэх, шинэ арга, аргачлалыг нэвтрүүлэх, онол, практикийг ойртуулахыг зорьж байгаа. Монгол Улсад бүртгэгдсэн гэмт хэрэг, зөрчлийн нөхцөл байдлын талаарх товхимлыг жил бүр хэвлүүлж, нийтийн хүртээл болгохоос гадна сар тутам цагдаагийн байгууллагын хэмжээнд бүртгэгдсэн гэмт хэрэг, зөрчлийн статистик мэдээллийг видео хэлбэр /шторк/-ээр бэлтгэж, хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэл, вэб сайт, олон нийтийн сүлжээгээр тархаах ажлыг Урьдчилан сэргийлэх хэлтэс, Хэвлэл, мэдээллийн төвтэй хамтран зохион байгуулж байна.

Түүнчлэн “Дүн шинжилгээ, судалгаа хийх журам”-ыг шинээр боловсруулж батлуулснаар гэмт хэрэг, зөрчлийн нөхцөл байдлыг судлах, дүн шинжилгээ хийх ажил тогтмолжиж, тодорхой ахиц гарч байна. Алба, нэгж, нутаг дэвсгэрийн цагдаагийн байгууллагын Судалгааны багууд өнгөрсөн 2019 онд 627 судалгаа, дүн шинжилгээний  ажил гүйцэтгэсэн байгаа. Цаашид бид тоо төрлийг нэмэгдүүлэхээс гадна чанарыг сайжруулах, судалгаа, дүн шинжилгээний ажлын үр дүнг практикт нэвтрүүлэхэд онцгой анхаарч ажиллах болно.

Энэ оны эхний хагас жилд Хууль зүй, дотоод хэргийн яамны ГХУСАЗЗ-ийн санхүүжилтээр Шинжлэх ухаан, технологийн их сургуультай хамтран хууль зүйн салбарт анх удаа системийн динамикийн загварчлалыг ашиглаж, нийслэлийн Сонгинохайрхан дүүргийн 2009-2019 оны гэмт хэрэг, зөрчлийн төлөв байдлын судалгааг хийлээ.

Энэхүү загвараар гэмт хэрэг, зөрчлийн дунд болон урт хугацааны таамаглалыг дэвшүүлж, туршилт симуляциар шалгах, цаашдын хандлага, төлөв, хэрэгжүүлэх арга хэмжээг тус тус тодорхойлох боломжтой юм.

Мал хулгайлах гэмт хэргийн шалтгаан нөхцөлийг судалж, зөвлөмж боловсруулсны дагуу ЦЕГ, Мал эмнэлгийн ерөнхий газрын хамтран ажиллах санамж бичгийг байгуулж, Малын гарал үүсэл, гэрчилгээний мэдээллийн санг мал хулгайлах гэмт хэрэгтэй тэмцэх чиглэлээр ашиглах боломжтой боллоо.

Мөн “Тээврийн хэрэгслийн хурд хэтрүүлснээс шалтгаалан үйлдэгдсэн гэмт хэрэг, зөрчлийн нөхцөл байдал”, “Хүүхдийн эсрэг үйлдэгдсэн хүчиндэх гэмт хэргийн нөхцөл байдал”, “Насанд хүрээгүй хүн амиа хорлож байгаа шалтгаан нөхцөл”, “Мотоциклоор үйлдэгдсэн зам тээврийн ослын нөхцөл байдал” зэрэг тодорхой төрлийн гэмт хэрэгт судалгаа, дүн шинжилгээг хийж, цаашид анхаарах асуудал, хэрэгжүүлэх ажлын чиглэл, санал зөвлөмжийг холбогдох алба, нэгжүүдэд хүргүүлсэн.

 Цагдаагийн байгууллага жилээс жилд мэдээлэл, холбоо, технологийн хувьд шинэлэгдэж, дэлхийн цагдаагийн алба хаагч нартай мөр зэрэгцэн ажиллахын төлөө хичээж, үүнийгээ дагаад алба хаагчдын мэдлэг, мэргэшил дээшилж байна. Энэ хүрээнд хэрхэн өргөжин тэлэв, цаашид хэрхэх талаар товч мэдээлэл өгнө үү?

Бид 2019 онд цагдаа, дотоодын цэргийн байгууллагын холбоо, мэдээлэл, технологийн чиглэлээр 1990-2019 он хүртэлх хугацаанд баримталж ирсэн бодлого, үйл ажиллагаанд дүн шинжилгээ хийж, дүгнэлт, саналаа ЦЕГ-ын даргын зөвлөлд танилцуулсан.

Өнөөдрийн байдлаар цагдаагийн байгууллага 56 төрлийн программ хангамж ашиглаж, 30 гаруй төрлийн мэдээллийн сан бүрдүүлж, бие бүрэлдэхүүний 50 орчим хувь нь холбооны техник хэрэгслээр, 40 хувь нь бэлэн бус торгуулийн төхөөрөмжөөр, 60 хувь нь компьютерын техник хэрэгслээр хангагдсан, хүн ам суурьшсан нутаг дэвсгэрийн 20 орчим хувийг телекамерын хяналтад авсан байна.

Төрөөс харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн чиглэлээр баримталж буй бодлого, үйл ажиллагаатай уялдуулан цагдаагийн байгууллагад “дижитал шилжилт” хийх ажлыг үе шаттай хэрэгжүүлэхээр төлөвлөсөн.

Засгийн газрын 2020 оны 04 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуралдаанаар батлагдсан “Цагдаагийн байгууллагын хөгжлийн хөтөлбөр”-т цагдаагийн байгууллагын үйл ажиллагааг цахимжуулах, орчин үеийн дэвшилтэд техник, технологийг нэвтрүүлэх, тоног төхөөрөмжийн хүрэлцээ, хангамжийг сайжруулах чиглэлээр олон ажил тусгагдсан нь бидний хийсэн дээрх дүн шинжилгээний ажлын үр дүн эхнээсээ хэрэгжиж эхэлж байгаагийн илэрхийлэл юм.

Ойрын хугацаанд сүүлийн 30-аад жил огт шинэчлэгдээгүй явж ирсэн хэт богино долгионы радио холбоог иж бүрэн шинэчилж, тоон технологи руу шилжүүлэх, мэдээллийн системийг \програм хангамжууд\ иж бүрэн шинэчлэх, теле хяналтын ухаалаг нэгдсэн систем, мэдээллийн аюулгүй байдлын удирдлагын тогтолцоо буюу олон улсад мөрдөж буй MNS ISO 27001 стандартыг тус тус нэвтрүүлж, цахим мэдээллийн аюулгүй байдлыг хангах ажлыг шинэ түвшинд хүргэнэ.

Аливаа техник, технологи, тоног төхөөрөмжийг шинэчлэх, нөхөн хангалт хийхэд тодорхой хэмжээний хөрөнгө, санхүүгийн асуудалтай тулгардаг. Бид томоохон ажлуудаа төлөвлөж, шаардлагатай санхүүжилтээ шийдвэрлүүлэхээр холбогдох дээд шатны байгууллагуудад хүргүүлсэн.

Энэ онд ЦЕГ-аас дэвшүүлсэн “Үйл ажиллагаанд технологийн дэвшлийг нэвтрүүлж, бүтээлч санал, санаачилгыг дэмжих” зорилтын хүрээнд дараах хэд хэдэн арга хэмжээг хэрэгжүүллээ.

-Иргэн, хуулийн этгээд, цагдаагийн байгууллагын нэгжүүдэд лавлагаа олгох үйл ажиллагааг чирэгдэлгүй, шуурхай болгоход ихээхэн анхаарч ажиллаа. Жолоодох эрхийн, галт зэвсэг эзэмших, өмчлөх эрхийн, эрүүгийн хариуцлагын талаарх 3 төрлийн лавлагааг Үйлчилгээний нэгдсэн төвүүдээс олгож байна.

-Гэмт хэрэг, зөрчлийн хэрэг шалган шийдвэрлэх ажиллагааны явцад цагдаагийн байгууллага жилдээ төрийн 117 байгууллагаас лавлагаа авахад 470.000 гаруй удаа хандаж, 1.3 сая ширхэг цаас зарцуулсан тооцоо гарч байна. Дээрх лавлагааг цахимаар авах боломжтой болсноор алба хаагчдын ажлыг ачаалал, зардал буурахаас гадна эрүүгийн хэрэг, зөрчлийг богино хугацаанд шийдвэрлэхэд ахиц гарах юм.

-Албан хэрэг хөтлөлтийн үйл ажиллагаанд цахим гарын үсгийг төрийн байгууллагуудаас анх удаа бүрэн нэвтрүүлж, байгууллагын дотоод үйл ажиллагааг цаасгүй технологид шилжүүлснээр цагдаа, дотоодын цэргийн байгууллагын хэмжээнд жилдээ 300 мянга гаруй албан бичиг солилцоход 1.7 сая ширхэг цаас хэвлэх зардал хэмнэгдэж байна.

-Орон нутгийг холбосон сүлжээний хурдыг үнэ нэмэлгүй 5 дахин нэмэгдүүлж, сумдад ажиллаж байгаа алба хаагчдаа нэгдсэн сүлжээнд мэдээллийн аюулгүй байдлын шаардлага хангасан технологи ашиглан холбох, төрийн байгууллагуудын мэдээллийн нэгдсэн дэд бүтэц “ХУР” системээр дамжуулан төрийн бусад байгууллагуудаас  гэмт хэрэгтэй тэмцэх, нийтийн хэв журам хамгаалах ажилд ач холбогдолтой боломжийг бүрдүүллээ.

-“Microsoft” компанитай гэрээ байгуулж, лицензжүүлэх ажлыг хэрэгжүүлснээр алба хаагчдын компьютерт илэрдэг хортой код, вирус 50,0 хувь буурсан.

-“PoliceCloud” үйлчилгээг нэвтрүүлснээр алба хаагчийг цагдаа, дотоодын цэргийн байгууллагын аль ч нэгж дээрээс өөрийн файлыг ашиглах боломжтой болно.

-Харилцаа холбооны зохицуулах хороотой хамтран “Телехяналтын системийн техникийн ерөнхий шаардлага. MNS 6423:2019”-ыг батлуулж, мөрдүүлэх ажлыг зохион байгуулж байна.

-“Улаанбаатар хотын теле хяналтын нэгдсэн системийг төлөвлөх, зохион байгуулах, мэдээллийг ашиглах журам”-ыг батлуулснаар гудамж, зам, талбайг камержуулах техникийн шаардлага тодорхой болж, хэрэгжилтэд нь хяналт тавьж ажиллаж байна. 

-Мөн дэлхийн улс орнуудын нийтлэг жишгээр аж ахуйн нэгж, байгууллагуудын хяналтын камерыг гэмт хэрэгтэй тэмцэх, нийтийн хэв журам хамгаалах, олон нийтийн аюулгүй байдлыг хангах үйл ажиллагаанд ашиглах боломж бүрдэж байна.

Мэдээлэл, харилцаа холбооны салбар асар хурдтай хөгжиж байгаа учраас тогтмол ихээхэн хөрөнгө оруулалт шаарддаг гэдгийг тэмдэглэн хэлэх нь зүйтэй. Тиймээс төв байгууллагын түвшинд ч, нутаг дэвсгэрийн цагдаагийн байгууллагын түвшинд ч энэ чиглэлийн төсөв зардлыг урьдчилан тооцож, жил бүрийн төсөвтөө тогтмол тусгуулж байх ёстой юм. Төсөв хөрөнгөгүйгээр энэ чиглэлийн үйл ажиллагааг хөгжүүлэх, олон улсын жишигт ойртуулах тухай ярих боломжгүй.

Онцгой нөхцөл байдлын шуурхай удирдлага, зохицуулалтын ажил бол цагдаагийн байгууллагын онцгой ажил. Бид төв штаб гэж нэрлэдэг. Энэ штабын үйл ажиллагааны ач холбогдол юу вэ? Энд цагдаагийн байгууллагын үйл ажиллагаа хэвийн явуулахад шаардлагатай технологийн дэвшил, хүн хүч, ажиллах боломж бүрдсэн үү?

ЦЕГ-ын Шуурхай удирдлагын штаб нь нөхцөл байдал хүндэрсэн үед цагдаагийн төв байгууллага, харьяа алба, нэгж, нутаг дэвсгэр хариуцсан цагдаагийн байгууллагын үйл ажиллагааг нэгтгэн удирдах, зохион байгуулах, хүч хэрэгслийг дайчлах, оновчтой хуваарилах, үндэсний аюулгүй байдлыг хангах тусгайлсан чиг үүрэг бүхий байгууллагуудтай мэдээ, мэдээлэл солилцох, хамтран ажиллах, харилцан ажиллагааг уялдуулан зохицуулах үүрэг бүхий орон тооны бус нэгж юм.

Онцгой нөхцөл байдлын шуурхай удирдлага, зохицуулалтын хэлтэс нь нийт 10 орон тоотойгоор Шуурхай удирдлагын штабын үйл ажиллагааны бэлэн байдлыг хариуцаж, онцлог хэрэг, үйлдэл, бусад  онцгой нөхцөл  байдлын талаарх мэдээллийг цагдаагийн төв байгууллагын харьяа алба, нэгж, нутаг дэвсгэр хариуцсан цагдаагийн байгууллагуудаас авч, нэгтгэн цагдаагийн төв байгууллагын болон тэр засгийн дээд байгууллагын удирдлагыг шуурхай мэдээллээр ханган ажиллаж байна.

Энэ оны эхний хагас жилд Шуурхай удирдлагын штабыг бүрэн бүрэлдэхүүнээр 7 удаа, хэсэгчилсэн байдлаар 93 удаа тус тус дэлгэн ажиллуулж, нийслэл, орон нутагт зохион байгуулагдсан 139 жагсаал, цуглаан, нийтийг хамарсан 22 арга хэмжээ, холбогдох бусад нөхцөл байдлын мэдээ, мэдээллийг цаг тухай бүр солилцон, мэргэжлийн удирдлагаар хангаж ажилласан дүнтэй байна.

Мэдээлэл цуглуулж, нөхцөл байдалд дүн шинжилгээ хийх, холбогдох байгууллагатай харилцан мэдээлэл солилцох, аливаа эрсдэлийг урьдчилан тодорхойлж, хор уршгийг бууруулах, нэгдсэн удирдлагаар хангаж ажиллахад Шуурхай удирдлагын штабын үйл ажиллагааны ач холбогдол оршино гэж дүгнэж болох юм.

Бид цаг үеийн мэдээ, мэдээлэл, нөхцөл байдлын талаарх үнэлгээг цаг алдалгүй авах, удирдлагыг мэдээллээр шуурхай хангах, шийдвэр гаргахад дэмжлэг үзүүлэх ажлыг техник, технологи, арга ажиллагаатай хослуулан зохион байгуулж байна. Техник хэрэгслийн хувьд бусад улс орны жишгээс нэг их хол хоцроогүй боловч шинэчлэх, сайжруулах шаардлага хэрэгцээ бий.

Дээрх штабын үйл ажиллагааг хариуцан ажиллаж байгаа алба хаагч бүрийн үүрэг, хариуцлага их өндөр байх нь ээ.

Тиймээ. Онцгой нөхцөл байдлын шуурхай удирдлага зохицуулалтын хэлтэс болон алба, нутаг дэвсгэрийн цагдаагийн байгууллагын Шуурхай удирдлагын хэлтэс, тасгуудад дадлага туршлагатай, ур чадвартай, хариуцлагатай алба хаагчдыг ажиллуулах шаардлагатай. Учир нь Шуурхай удирдлагын нэгжийн алба хаагчид ажлын цагаар нэгж алба хаагчдын ажлыг уялдуулж холбон зохицуулах, удирдлага, алба хаагчдыг нөхцөл байдлын мэдээллээр хангах, иргэдтэй харьцаж  гомдол мэдээллийг нь хүлээн авах, тэдгээрийн мөрөөр шуурхай арга хэмжээ авах ажлыг зохион байгуулах, байгууллагын дотоод журмыг мөрдүүлэх, аюулгүй байдлыг хангах гэх мэт олон чиглэлийн маш их ажилтай байдгаас гадна ажлын бус цагаар тухайн нэгж байгууллагынхаа бүх л ажлыг хариуцан үлддэг. Тиймээс ч дээр үеэс “жирийн хүн биш, жижүүр хүн” гэсэн хэлц үг гарсан байх. Амаргүй, хариуцлага, мэдрэмж, мэдлэг, чадвар, хурд бүгдийг шаарддаг ажил. Энэ үүднээс нь авч үзвэл яах аргагүй цагдаагийн шилдгүүд ажиллахаас өөр аргагүй албан тушаал.

Цагдаагийн төв байгууллагын Шуурхай удирдлагын штабын үйл ажиллагаа нь үүрэг, хариуцлага нь маш тодорхой, дотоод үйл ажиллагаа нь нарийн зохион байгуулалттай, хамгийн богино хугацаанд мэдээ, мэдээллийг цуглуулж, үнэлж дүгнэн, хууль тогтоомжийн хүрээнд оновчтой шийдвэр гаргаж, үйл ажиллагааг зөв зохион байгуулахад чиглэгдсэн байдаг. 

Цагдаагийн байгууллагын хувьд “онцгой нөхцөл байдал”-ыг урьдчилан оновчтой тодорхойлж, тухайн онцгой нөхцөл байдалд хэрхэн ажиллахаа төлөвлөж, шинэ нөхцөл байдалд нийцүүлэн тодотгож, дадлага, сургуулилт тогтмол хийж  байх нь чухал. Ийм шаардлага энэ хэлтсийн хамт олонд тавигддаг. ЦЕГ-ын даргын 2020 оны А/151 дүгээр тушаалаар “Шуурхай удирдлагын болон шуурхай штабын бүрэлдэхүүн, түүний ажиллах журам-ыг шинэчлэн батлуулсан.

  Таны хувьд энэ том албаны анхны даргын хувьд ирээдүйг нь хэрхэн төсөөлдөг вэ? Тухайлбал, танай албанд нэн шаардлагатай, тулгамдсан ямар асуудлууд байдаг, хэрхэн шийдвэрлэхээр төлөвлөж байгаа вэ?

Төсөөлөл бол хүсэл, төлөвлөгөө юм. Хэдийгээр би холбоо, мэдээлэл, технологийн салбарын мэргэжилтэн биш ч гэсэн  энэ албан тушаалд томилогдсоноосоо хойш хамт олноосоо суралцаж, мэдэхгүйгээ мэдэж ажиллахыг хичээж ирсэн. Одоо бол өөрийн хэмжээнд тодорхой ойлголт мэдлэгтэй, хүсэлтэй, төлөвлөгөөтэй болсон.

Тиймээс цагдаагийн байгууллагын үйл ажиллагаанд шинэ технологи, дэвшлийг нэвтрүүлэх ажилд чин сэтгэлээсээ “шунан дурлаж” байгаа. “Үйл ажиллагааны автоматчилал”, “Дахин инженерчлэл”-ийг хийчих юмсан, үгүй юмаа гэхэд зөв эхлэлийг нь тавьчих юмсан, технологийн хөгжлийн энэ олон боломжуудаас аль болох олныг нэвтрүүлэх юмсан, цагдаагийн байгууллагад мэдээллийн ухаалаг тогтолцоог жинхэнэ утгаар нь бий болгож үндсэндээ мэдээлэлтэй сайн ажиллаж байж үр дүн нь гардаг гэмт хэрэг илрүүлэх, хэв журам сахиулах ажилд зарцуулдаг хүч хөдөлмөр, цаг хугацааг хэмнэж хөнгөвчлөх юмсан, ингэснээрээ иргэдийн амар тайван аюулгүй ажиллаж амьдрах нөхцөл боломжийг дээшлүүлэх юмсан, цагдаагийн нийт алба хаагчдын ажлыг “ухаалаг”, “мэдээлэлд бүрэн суурилсан өргөн боломжтой” шуурхай, орчин үеийн болгох юмсан, удирдаж буй хамт олноо зөв чиглүүлж, зохион байгуулж, өөрөө үлгэрлэж, бас суралцаж, хамтын нэгдмэл хүчээр энэ зорилго, зорилтуудаа биелүүлэх юмсан гэж хүсч төсөөлж явдаг даа.

Албаны хэмжээнд ойрын ирээдүйд шийдвэрлэх, хэрэгжүүлэхээр төлөвлөж буй  дараах ажлууд байна. Тухайлбал:

-Мэдээлэл хүлээн авах програм хангамжийг илүү ухаалаг болгох; Өөрөөр хэлбэл, “тэсрэх бөмбөг”, “галт зэвсэг”, “онц аюултай нөхцөл байдал” гэх мэт түлхүүр үгийг уг системд оруулахад хэн нэгэн алба хаагч биш систем өөрөө энэ мэдээллийн дагуу хэн, хэнд мэдэгдэх, ямар арга хэмжээ авахыг автоматаар тодорхойлдог болгож, хүний оролцоог зохих түвшинд бууруулах;

-Цагдаа, дотоодын цэргийн байгууллагын радио холбоог тоон технологид шилжүүлж шинэчлэх ажлыг ойрын хугацаанд хийх;

-Мэдээллийн систем, програм хангамжуудаа иж бүрэн шинэчлэх, цаашид хөгжүүлэлтийг тогтмол хийж явах;

-Судалгаа, дүн шинжилгээний ажлыг чанаржуулж, өнгөрсөн, одоог харж дүгнэх биш, ирээдүйн төлөв байдлыг тодорхойлж, урьдчилан авах арга хэмжээний санал танилцуулдаг төвшинд хүргэж, байгууллагынхаа хөгжлийн хөтөч нь, “луужин” нь байх албаны эрхэм зорилгын хэрэгжилтийг хангах тал дээр дорвитой ахиц өөрчлөлт гаргах;

-Судалгааны ажлын үр өгөөжийг бодитой сайжруулах буюу үр дүнг нь практик үйл ажиллагаанд ашиглах тал дээр дэвшил гаргах зэргийг хэлж болно. Одоо бол судалгаа, дүн шинжилгээний ажлын тайланг “танилцаад” л яваад байна. Зүй нь энэ бол цагдаагийн байгууллагын үйл ажиллагааны төлөвлөлтийн болоод удирдлагын бодлого, шийдвэрийн үндэс суурь нь болох учиртай.

Алба хаагчдынхаа ажиллах нөхцөлийг сайжруулах, сурч мэдэх нөхцөл боломжоор хэрхэн хангаж ажиллаж байна вэ?

Мэдээллийн технологи, холбооны төвд Мэдээллийн аюулгүй байдал хариуцсан нэгж байгуулж, орон тоог нэмэгдүүлэх, алба, нэгж, нутаг дэвсгэрийн цагдаагийн байгууллагад холбоо, мэдээллийн технологи, теле хяналтын ашиглалт хариуцсан инженерийн орон тоог бий болгох, ажлын ачааллыг бууруулах,  мэдээлэл, судалгаа хариуцсан мэргэжилтэн, холбоо, мэдээллийн инженерүүдийн ажилласан жилийг Цагдаагийн албаны тухай хуулийн 86 дугаар зүйлийн 86.2 дахь хэсэгт зааснаар 1.3 жилээр тооцох, 2 жил тутам 3 хоногийн амралт олгох, онцгой нөхцөлийн нэмэгдлийг 25,0 хувиар тооцож олгох зэрэг алба хаагчдын нийгмийн асуудлыг шийдвэрлэхэд чиглэсэн асуудлуудыг цагдаагийн төв байгууллагын удирдлагад танилцуулж, зарим нь шийдвэрлэгдээд явж байна. 

Алба хаагчдыг чадавхжуулах, тогтвор суурьшилтай ажиллуулахад анхаарах ёстой. Нийт алба хаагчдын мэдээллийн технологийн дэвшлийг өдөр тутмын үйл ажиллагаандаа тогтмол ашиглах чадварыг дээшлүүлэх, тийм боломжийг нь нэмэгдүүлэх шаардлага хэрэгцээ бий. Тийм ч учраас 2020 оны  ЦЕГ-аас дэвшүүлсэн зорилтод энэ талаар тодорхой туссан.

Хоёр жил тутам мэдээлэл, холбооны инженер, техникийн ажилтнуудын, мэдээлэл, судалгаа хариуцсан алба хаагчдыг мэргэшүүлэх, чадавхжуулах сургалтуудыг зохион байгуулж хэвшлээ.

Өөрөөр хэлбэл онол тал нь бага, судалгааны шинэ арга эзэмшүүлэх, шинэ технологи дээр ажиллах дадалд сургах гэх мэт алба хаагчдыг практик үйл ажиллагаанд шууд нөлөө үзүүлэхэд чиглэсэн сургалтууд зохион байгуулж байгаа нь үр дүнгээ өгч байна. 

Сүүлийн үед прагматик хандлагад суурилан сургалтыг зохион байгуулж байгаа. Хөдөө аж ахуйн их сургуулийн Эдийн засаг, бизнесийн сургуультай хамтран мэдээлэл, судалгаа, дүн шинжилгээ хариуцсан алба хаагчдад төлбөрийн хөнгөлөлттэй нөхцөлөөр “Эдийн засагч-статистикч” хос мэргэжил эзэмшүүлэх 1,5 жилийн эчнээ сургалтын хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж, өнгөрсөн онд 8 алба хаагч элсэн суралцаж байна.

Өнгөрсөн онд тус албаны 8 алба хаагч БНСУ, БНХАУ-д холбоо, мэдээллийн технологийн чиглэлээр зохиогдсон үзэсгэлэнд оролцож, мэдээллийн технологийн 2 инженер цахим мэдээллийн аюулгүй байдлын сургалтад хамрагдсан.

Цагдаагийн алба хаагч нартаа танай албаны энэ бүх чиглэлийн үйл ажиллагааг хүртээмжтэй болгох талаар ямар санал зөвлөмж хэлэх вэ?

Өнөөгийн эрин бол “Аж үйлдвэрийн 4 дүгээр хувьсгалын эрин үе” юм. Хүн ажил амьдралын хэв маяг, нөхцөл асар хурдтай өөрчлөгдөж, бүх салбарт техник технологийн олон дэвшил нэвтэрч байна. Бид технологийн хөгжлийг гүйцдэггүй юм гэхэд хоцрогдлоо нэмэгдүүлэх биш багасгах хэрэгтэй.

Тиймээс 21 дүгээр зууны цагдаагийн алба хаагч та бүхэнд хандан дэвшилтэт техник, технологи, тоног төхөөрөмж, программ хангамжийг үйл ажиллагаандаа тогтмол ашиглаж, аливаад шинжлэх ухааны үндэслэлтэй хандаж, судалдаг, дүн шинжилгээ хийдэг байхыг зорьж, Мэдээлэл дүн шинжилгээ, шуурхай удирдлагын албаны хамт олны санал санаачлаг дэмжиж, хамтдаа, байгууллагаараа хөгжил дэвшлийн замаар хурдтай бөгөөд итгэлтэй урагшлахыг уриалж байна.

Та бүхний ажилд их амжилтыг хүсэн ерөөе.

Ярилцлага өгсөн танд баярлалаа.